Van de buitenissige acties om een plaatsje te verwerven in het overvolle televisielandschap kijken we intussen al lang niet meer op. Wat de Nederlandse jongerenzender BNN nu presteerde, deed niettemin ook bij de meest beproefde kijker de wenkbrauwen fronsen. Ze hebben daar weliswaar een patent op controversiële programma’s, maar met Baby te huur werd zelfs de grens van spraakmakende televisie overschreden.
<br>In dat programma wil men jonge stellen tussen zeventien en twintig jaar „voorbereiden op het ouderschap”. Om het zo waarheidsgetrouw mogelijk te laten zijn, mogen die onervaren jongelui zowaar oefenen met echte baby’s. Ieder normaal denkend mens vraagt zich af wie het in zijn hoofd haalt om zijn kind af te staan voor zo’n ‘sociaal experiment’. Toch blijken ouders omwille van het lieve geld overstag te gaan en hun kindje te verhuren.
<br>De realiteit overtreft vaker de strafste fictie, hoor je wel eens zeggen. En het kan inderdaad nog driester, zo bleek kort na het lanceren van de Nederlandse serie. In de eigen vaderlandse media raakte bekend hoe een vrouw op het internet haar ‘diensten’ aanbiedt als draagmoeder. Voor de ronde som van 25.000 euro wil ze zwanger worden en het kind van iemand anders dragen. Het gaat hier niet om een alleenstaand geval, zo leerde speurwerk van journalisten. Wel meer mensen proberen munt te slaan uit het gewettigde verlangen van koppels naar een kind. In de Verenigde Staten bestaan er zelfs gespecialiseerde bureaus voor, op commerciële leest geschoeid.
<br>De meeste mensen zullen het er vast mee eens zijn: kinderen mogen nooit verworden tot verhandelbare ‘objecten’, die te huur of te koop worden aangeboden. Bovendien bestaat bij ons vooralsnog betrekkelijk grote eensgezindheid over de stelling dat je geen geld mag verdienen aan de miserie van een ander. En de meeste paren – al zijn het zeker niet altijd koppels – die hun toevlucht nemen tot het draagmoederschap hebben vaak al een hele lijdensweg achter de rug alvorens ze hun heil zoeken in deze ultieme uitweg.
<br>Nu is de problematiek van het draagmoederschap vanzelfsprekend heel wat complexer dan een ordinaire centenkwestie. Ze doet bovendien veel fundamenteler vragen rijzen. Kunnen we in onze cultuur nog leven met gemis? Moet de kinderwens van individuen of koppels ten koste van alles worden ingewilligd? Bestaat er zoiets als het recht op een kind? Met heel veel schroom en eerbied voor de diepe pijn en het grote verdriet van stellen die oprecht verlangen naar kinderen en die er zelf geen kunnen krijgen, moeten we die vraag echter negatief beantwoorden.
<br>Nog afgezien van problemen over heldere ‘huurafspraken’, eventuele contractuele bepalingen en andere juridische problemen zoals afstamming, rest er de ultieme vraag naar het welzijn van het kind. Komt dat niet op de eerste plaats of krijgen andere overwegingen toch voorrang?
<br>Voor christenen komt daar nog bovenop dat kinderen uiteindelijk altijd een geschenk blijven, een gave Gods, om dankbaar voor te zijn. In onze tijd wellicht ervaren als een behoorlijk averechtse mening. In een pluralistische samenleving moeten we er echter mee leren leven dat niet iedereen onze overtuiging moet of kan delen. Wat niet wil zeggen dat we ze niet mogen laten klinken.
<br>
Column