De vluchtelingenstromen veranderden onze samenleving ingrijpend. ORBIT vzw droomt ervan dat iedereen, de (kerkelijke) Vlaming zowel als de migrant, zich mag thuis voelen in deze nieuwe wereld van diversiteit en migratie. Via vorming en acties wil ze ontmoeting en dialoog stimuleren.
Zichtbaar bedroefd doet Didier Vanderslycke, coördinator van ORBIT vzw, het relaas van Mawda, het tweejarige Koerdische meisje dat in de nacht van 16 op 17 mei om het leven kwam door een politiekogel. De tragedie raakte de Antwerpse priester, die zich al meer dan dertig jaar lang met hart en ziel inzet voor een menswaardig bestaan van vluchtelingen en meer multiculturele samenwerking, diep.
Didier Vanderslycke viert binnenkort dertig jaar priesterwijding. Gevraagd naar zijn inspiratiebron, leest hij de zin voor die hij op zijn bedankingskaart liet drukken: „Jezus is de Christus, de Gekruisigde, die roept om solidariteit met wie nu geslagen worden, het Kind in de kribbe, dat vraagt arm te worden met wie rijkelijk tekortkomen, de Voetwasser, die uitnodigt dienaars te worden, geen meesters, de Broodbreker, die verenigt om te leren herverdelen, tot allen bevrijd zijn en we in vrede leven.” Een kernachtige samenvatting van Wie en wat hem inspireert om solidair en dienstbaar in het leven te staan.
Dat gevoel voor solidariteit draagt Didier Vanderslycke al van jongs af mee. „Als zestienjarige raakte me een campagne van Welzijnszorg over gemeentelijk stemrecht voor gastarbeiders. Met mijn eerste cassetterecorder trok ik de straat op om mensen daarover te interviewen.” Enkele jaren later was hij actief in Samenlevingsopbouw Gastarbeiders Oost-Vlaanderen en in het jongerencentrum El Paso in Gent. „Sindsdien raakte ik niet meer uit het milieu weg”, zegt hij met een glimlach.
ORBIT vzw ontstond na een onderzoek dat Vanderslycke uitvoerde in 1987 en 1988. „Er was toen een nieuwe vluchtelingengolf en we stelden ons de vraag: ‘Hoe gaat de Kerk vandaag om met het migratiethema?’ De analyse leidde tot de oprichting van een nieuwe kerkelijke beweging met een eigen discipline en benadering, de vzw Kerkwerk Multicultureel Samenleven (KMS).”
Drie jaar geleden werd KMS omgedoopt tot ORBIT (draai). „De naamsverandering kwam er omdat we de jongste jaren niet meer louter in kerkmiddens actief waren”, zegt Vanderslycke. „Aangezien we pleiten voor levensbeschouwelijke diversiteit, kozen we ervoor om meer op de relatiepoot te gaan steunen – de bondgenotenstrategie – dan op de identiteitspoot. Of om het met beelden te zeggen: we zitten met andersdenkenden aan dezelfde tafel, maar gezeten op een andere stoel en vanuit een andere inspiratie. Onze stoel is eenvoudig en bescheiden, want we zijn niet meer „De katholiek die elke week een boodschap hoort van vrede en solidariteit staat meer open voor vreemdelingen” dan de anderen.”
ORBIT zet in op vier thema’s: daadwerkelijke aanpak van racisme, rechtvaardig migratiebeleid, interlevensbeschouwelijke ontmoeting en samenwerking in verscheidenheid. „We organiseren initiatieven voor lokale groepen of brengen ze bijeen in een netwerkmoment, zoals onlangs voetbalclub AA Gent over de aanpak van racisme in de sport”, duidt Vanderslycke. „In onze trainingen streven we ernaar respectvol in contact te treden met diegenen die het racistische gedrag stellen”, legt de coördinator van de vzw uit. „We hebben ook oog voor discriminatie op de huisvestingsmarkt of op de werkvloer en doen gemeenten aanbevelingen over migratie en integratie.”
De vzw biedt daarnaast ook een levensbeschouwelijke jaarkalender en een multireligieus wenskaartenpakket aan. En ze helpt bedrijven en overheden hun personeelsbeleid intercultureel te maken. „Vorig jaar was ORBIT in 58 gemeenten voor twee tot acht activiteiten. Best veel, niet?”, zegt Vanderslycke.
„De toenemende migratie veranderde onze samenleving ingrijpend”, meent Vanderslycke. „Dat betekent ook dat de Kerk afscheid moet nemen van haar positie als culturele en godsdienstige meerderheidsgroep. Die herpositionering is voor velen niet vanzelfsprekend. Onderzoek toont echter aan dat regelmatige kerkgangers meer openstaan voor vreemdelingen dan gelegenheidskatholieken of mensen zonder religie. De trouwe katholiek die elke week een boodschap hoort van vrede en solidariteit is ook drager van dat ideaal in het dagelijkse leven.”
Gelooft Vanderslycke dat ORBIT’s werk vruchten afwerpt? „In de migratie- en integratiebarometer las ik onlangs dat de samenlevingsbereidheid op een aantal punten verbeterd is sinds 2009. Ik durf te zeggen dat wij daaraan mee bijdroegen. Ook op de huizenmarkt en in de programma’s van de politieke partijen merken we een toenemende aandacht voor migranten. Voorts hebben duizenden sans-papiers mede dankzij ORBIT een wettelijke status verkregen en zien we dat, vooral in de steden, almaar meer religies met elkaar in contact treden. Ik geloof dus zeker in de impact van onze inzet”, besluit de coördinator.