Het was even schrikken, toen minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) eind oktober in het parlement verklaarde dat ongeveer zeventig procent van de covidpatiënten in de Vlaamse ziekenhuizen wel degelijk gevaccineerd is. Antivaxers sprongen een gat in de lucht en zagen er het ultieme bewijs in dat vaccineren zinloos is. Helaas blijkt daaruit vooral dat ze niet zo sterk zijn in wiskunde. Hoe meer mensen gevaccineerd zijn, hoe groter de kans dat iemand die COVID-19 krijgt, gevaccineerd is. Dat klinkt misschien vreemd, maar wiskundig is het evident.
Hoe groter een groep is, hoe groter de kans dat iemand uit die groep komt. We illustreren dat principe met een voorbeeld. Tien mensen gaan samen zeilen op een meer. Acht van hen volgden zwemles, twee niet. Het noodlot slaat toe, de boot kapseist. Drie mensen verdrinken, van wie twee leerden zwemmen en één niet. Er zijn dus meer zwemmers dan niet-zwemmers verdronken. Bewijst die vaststelling dat kunnen zwemmen zinloos is? Natuurlijk niet. Van degenen die niet kunnen zwemmen, verdronk één persoon op twee, de helft dus. Van wie wel kon zwemmen, verdronken er twee op acht, een kwart dus. Hoewel er in het totaal meer zwemmers verdronken dan niet-zwemmers, is de kans dat je verdrinkt dus toch beduidend kleiner als je kunt zwemmen.
Zo is het ook met de gevaccineerden. Bijna 8,6 miljoen landgenoten zijn volledig gevaccineerd, liefst 86 procent van de meerderjarigen. Bij de niet-gevaccineerden zitten veel kinderen jonger dan twaalf jaar, die door hun leeftijd bijna nooit (ernstig) ziek worden. Bij de gevaccineerden zitten daarentegen veel ouderen en kwetsbare groepen. Ook zij worden door hun vaccin beschermd, maar niet altijd perfect, precies omdat ze zo kwetsbaar zijn. Toch is ook voor hen het vaccin belangrijk. Dat zien we wanneer we de cijfers van vandaag vergelijken met die van een jaar geleden.
Eind oktober 2020 registreerden we rond de 15.000 besmettingen per dag.
De vaccins zijn niet perfect, maar toch is ons leven beduidend veiliger geworden
Dit jaar zijn dat er in dezelfde periode een goede 5.000. In de herfst van 2020 zagen we het aantal overlijdens door COVID-19 per week oplopen tot meer dan duizend, momenteel zitten we onder de honderd per week. Nochtans ging het vorig jaar om de ‘gewone’ coronavariant en zitten we nu opgescheept met de veel meer besmettelijke deltavariant. Zonder vaccinaties zou de situatie nu dus veel dramatischer zijn dan een jaar geleden. De realiteit is andersom.
De conclusie is duidelijk: vaccinatie werkt. Nee, de vaccins zijn niet perfect, niet iedereen is absoluut zeker van een optimale bescherming, maar toch is ons leven beduidend veiliger geworden. Wie nog niet is gevaccineerd, heeft dus zeer goede redenen om dat wel te doen. Met een vaccin bescherm je allereerst jezelf en op de koop toe daalt de kans dat je anderen besmet. Mensen uit de zorgsector, ouderen en kwetsbare groepen krijgen in de komende weken en maanden een derde spuit. Die zal het effect van de vaccinatie nog versterken. Opnieuw zal het niet perfect zijn, maar toch is het de moeite waard.
Er is nog meer goed nieuws. De productie van vaccins versnelt indrukwekkend. De vraag of we in onze contreien iedereen moeten vaccineren of eerder vaccins moeten delen met armere landen is een belangrijke ethische kwestie, maar het dilemma lijkt stilaan te verdwijnen. Tegen eind dit jaar zullen er meer dan twaalf miljard dosissen geproduceerd zijn, voor een kleine acht miljard mensen wereldwijd. Tijdens de lente van 2022 zou het in principe moeten lukken om de hele wereldbevolking te vaccineren. De mondiale tweedeling van de voorbije maanden blijft pijnlijk, maar zal gelukkig geen blijver zijn.
De coronagolf die we nu meemaken, blijft erg voor wie getroffen wordt, maar onderliggende cijfers duwen de barometer vooral naar vooruitgang en hoop. Laat dankbaarheid dus maar zwaarder doorwegen dan ongenoegen over mondmaskers en coronapassen. Die ongemakken nemen we er nog wel even bij.