DAVOS heeft intussen een stevige traditie als verzamelplaats voor het Wereldeconomisch Forum. Van zodra de bedrijven hun balansen afgesloten hebben en de regeringen de tekorten op hun begroting hebben becijferd, is het tijd om zich naar Zwitserland te spoeden. Einde januari maakt het m’as-tu vu (heb je me gezien) van de internationale jetset in het mondaine skioord even plaats voor het sérieux van regeringsleiders en internationale bedrijfsleiders. Netwerken tegen een hoog tempo ten bate van de economie, en dus van ons allen – zo wil men ons toch doen geloven. Dit jaar was het niet anders. Of toch wel.
<br>Doorgaans voeren in Davos de bankiers het hoge woord. Door de wereldwijde bankencrisis hadden die nu evenwel gekozen voor een plaatsje in de luwte. Ook zij die gewoonlijk met zwierig woordgebruik en overtuigende grafieken voorspellen met hoeveel procent de economie zal groeien, deden er het zwijgen toe. Want wie had vorig jaar voorzien op welke schaal de crisis om zich heen zou grijpen? Bescheidenheid troef dus. Wat nog meer is, thema’s waarvoor anders vrijwel niemand oog had, kregen zo een kans.
<br>Wie hier vroeger had durven reppen over een vorm van staatsinmenging riskeerde de brandstapel. Er gold immers een absoluut geloof in de ongebreidelde mogelijkheden van de vrije markt en zijn zelfregulerende vermogen. Dit jaar werd openlijk gediscussieerd over een nieuwe wereldorde. ‘Samenwerking’ leek het toverwoord. En een vorm van beschermende, zelfs regulerende, rol van de overheid was geregeld aan de orde. Groene economie was niet langer taboe, al was het maar om dat daar nog groeikansen liggen voor een stijl duikende economie.
<br>Helemaal opmerkelijk is het gehoor dat een theoloog als de Amerikaan Jim Wallis te beurt viel in dat mercantiele gezelschap. Hij hield zich helemaal niet op de vlakte. Volgens hem is de voornaamste vraag niet wanneer de crisis zal eindigen. Wel hoe ze ons zal veranderen. „Want alle smart die de crisis nu veroorzaakt, zal ijdel zijn, als ze er niet toe leidt onze gewoonten te veranderen, onze manier van handelen, denken en beslissen”, zei Wallis. Er aan toevoegend: „En daarvoor nood aan een sociaal geweten.” Dat moet niet behandeld worden in de marge van het forum, zei hij nog. Het zou er juist een centraal thema moeten zijn.
<br>Overigens hadden ook nog andere deelnemers de mond vol van het belang van waarden voor de economische orde. De nood aan een nieuwe manier om het al dan niet slagen in zaken te kunnen evalueren, werd ruim erkend. Daarbij mogen niet enkel de volgende kwartaalcijfers in rekening genomen. „De lange termijn is onontbeerlijk, als je ook wilt rekening houden met de menselijke factor en met de toekomst van onze planeet”, zei Wallis nog.
<br>Het viel alvast op dat de toekomst van de rest van de planeet in Davos op het eerste gezicht niet meteen hoog scoorde. Als er al aandacht was voor het Zuiden, dan vooral voor de slabakkende groei-economieën zoals de Indiase. Weer eens lijkt Afrika het vergeten continent, slechts goed om de sputterende projecten van het Noorden van goedkope grondstoffen te voorzien. Nochtans is er hoop, wegens potentieel en ondernemingszin. Dat bewijzen bijvoorbeeld de kleinschalige ondernemersprojecten gefinancierd door microkredieten. Zelfs met banken van katholieke bisdommen zoals in Uganda. Al is dat wellicht veeleer stof voor het Wereld Sociaal Forum. Maar hebt u iets gehoord of gelezen over die bijeenkomst in het Braziliaanse Belém?
<br>
Column