NET ZOALS zijn voorganger geeft Benedictus XVI voor de perslui die hem vergezellen op zijn buitenlandse reizen aan boord van het vliegtuig al een vooruitblik op zijn bezoek. Bij zijn recente Afrikareis was dat niet anders. Niettegenstaande een nauwgezette voorbereiding liep het daarbij mis. Meer bepaald met zijn antwoord op de onvermijdelijke vraag over het gebruik van het condoom in de strijd tegen het hiv-virus.
<br>„Als de ziel ontbreekt, als Afrikanen elkaar niet helpen, dan kan men deze plaag niet oplossen door voorbehoedmiddelen rond te delen. Wel integendeel, zij vergroten het probleem nog”, klonk het.
<br>Enkel de laatste zinsnede bleef nazinderen in de westerse media. Meteen volgde een storm van protest van politici, wetenschappers en ngo’s. De paus werd verweten hun aanpak, gebaseerd op preventie door massale verspreiding van condooms, in diskrediet te brengen. En wetenschappelijke bevindingen naast zich neer te leggen.
<br>Meer nog, de Kerk kreeg weer eens het verwijt de strijd tegen het dodelijke virus tegen te werken. Dure woorden zoals misdaad tegen de menselijkheid en genocide werden daarbij niet geschuwd. Natuurlijk zijn dat kortzichtige commentaren. En wie een beetje kennis heeft van hoe het er toegaat op het terrein, weet wel beter. Kerkelijk geëngageerde ngo’s, religieuzen en gezondheidswerkers staan er mee in de frontlinie in de aanpak van het probleem. En in het verzorgen van de zieken en het ijveren voor het ter beschikking stellen van betaalbare geneesmiddelen.
<br>Anderzijds dient toegegeven dat de Kerk in deze toch dringend haar communicatiestrategie eens grondig mag analyseren. Door telkens weer zo krampachtig te focussen op het condoom, blijft haar eigenlijke boodschap in de schaduw. En die mag best wel gehoord worden.
<br>In haar streven naar een humaniseren van de seksualiteit dienen voor de Kerk seksuele relaties gekaderd binnen een duurzame huwelijksrelatie. Huwelijkstrouw en onthouding van buitenechtelijke relaties zijn dan de beste dam tegen een verdere uitbreiding van de aids-epidemie. Dat die aanpak loont, bewijzen de resultaten in Uganda. Maar wie zich hieraan niet kan of wil houden, dient uiteraard aangespoord tot preventie om niet meer slachtoffers te maken. En daarbij is het condoom een wezenlijk hulpmiddel. Al is het naïef te menen dat westerse campagnes zomaar kunnen geënt op de Afrikaanse realiteit. Ook dat kunnen veldwerkers getuigen.
<br>Blijft natuurlijk dat de gebrekkige communicatie de hele Afrikareis bij ons heeft beperkt tot de ‘condoomaffaire’. De vele behartigenswaardige zaken die de paus er liet klinken werden hier dus niet gehoord. Maar er is meer. Vele gewone gelovigen werden hierop aangesproken. In hun gelovig-zijn belachelijk gemaakt, of minstens meewarig bejegend. De laatste weken werden ze meermaals in het defensief gedrongen zonder zich te kunnen verdedigen. Ze moesten zich immers behelpen met wat onze media hierover berichtten. Dat sommigen daarbij wel eens de moed verliezen, valt best te begrijpen.
<br>Daarom een warm pleidooi aan onze kerkleiders om misschien wat vaker de nadruk te leggen op de Blijde Boodschap. Gelovigen en ander mensen van goede wil smachten ernaar.
Column