Iedere mens heeft nood aan vorming. Amper zijn we de luiers ontgroeid, of onze schoolcarrière begint. We leren heel ons jeugdige leven, eerst in de kleuterklas, daarna op de lagere en middelbare school. Steeds meer jongeren trekken vervolgens ook naar het hoger onderwijs. Ook daar houdt het zelden op. De wereld evolueert en wij moeten volgen. Bijscholing en permanente vorming zijn alledaagse begrippen. Zelfs gepensioneerden scholen zich bij, door een nieuwe taal te leren, een artistieke opleiding te kiezen of een cursus houtbewerking of meditatie te volgen.
Veel van die opleidingen zijn praktisch van aard. Iemand vertelt u hoe u iets moet doen en mits de nodige oefening lukt het u na verloop van tijd zelf. Heel anders is het wanneer u een traject voor geloofsvorming volgt. Het geloof is geen vaardigheid, maar een overtuiging. We kunnen natuurlijk wel kennis verwerven over de Bijbel of over de kerkgeschiedenis, maar de essentie van ons geloof kunnen we niet als leerstof ontvangen. In het geloof groeien we. Wat we over het geloof bijleren, moeten we altijd naar onze hand zetten. Geen twee gelovigen zijn inwisselbaar.
In ons Dossier brengen we vandaag getuigenissen van mensen die geloofsvorming volgen of begeleiden. Het aanbod is Vlaanderen is ruim en gevarieerd. Alle bisdommen hebben een vormingsinstelling, maar ook congregaties en christelijke verenigingen doen hun duit in het zakje. Wie godsdienstleerkracht, diaken of pastoraal werker wil worden kan er terecht, maar net zo goed kunt u er aankloppen uit interesse of ter verdieping van uw persoonlijke spiritualiteit.
„Het publiek van vrije studenten is opmerkelijk bont en hun redenen om te komen uiteenlopend, maar velen zijn vrijwilligers in de parochies die meer achtergrond verlangen”, zegt Valérie Kabergs van het bisdom Hasselt. „Iedereen, of hij nu beginner, priester of docent aan de School voor Geloofsverdieping is, moet elke dag opnieuw het
De voorbereiding van de synode wordt als het ware één groot vormingstraject voor de hele Kerk
geloof leren”, voegt Marc Peersman van het bisdom Gent daaraan toe. Het geloof is dus geen kennispakket dat de leraar doorgeeft aan de leerling, maar een permanent proces waarbij de docent zelf ook bijleert en evolueert.
Nog een stap verder heeft de Kerk ook als instituut nood aan vorming en evolutie. Hoe kunnen we in deze tijd missionair zijn? Hoe voeren we een modern personeelsbeleid? Hoe rekruteren en motiveren we vrijwilligers? Hoe communiceren we? Het zijn vragen die relevant zijn voor iedereen die verantwoordelijkheid draagt in de Kerk, op welk niveau ook. En dat zijn dan nog maar enkel de praktische kwesties. Hoe evolueren we als Kerk ten gronde? Wat nemen we mee uit de traditie? Welke vernieuwing hebben we nodig? Welke Kerk willen we zijn? Hoe brengen we het evangelie tweeduizend jaar na datum in de praktijk? Waar horen en zien we vandaag de Geest aan het werk en hoe spelen we daarop in? Pasklare recepten zijn er niet, we hebben elkaar nodig om het antwoord op al die vragen te ontdekken.
Binnenkort wordt de aftrap gegeven voor de diocesane fase van de bisschoppensynode over synodaliteit. In 2023 willen bisschoppen uit de hele wereld bespreken hoe ze de medeverantwoordelijkheid en deelname van het hele godsvolk vorm kunnen geven. Logisch dus dat dat godsvolk zelf bij de voorbereiding wordt betrokken, zoals u in het artikel hiernaast leest. De hele voorbereiding van de synode wordt dus als het ware één groot vormingstraject voor de hele Kerk.
De titel van het vademecum voor de synode zegt ons hoe we dat best aanpakken: Officieel handboek om te luisteren en te onderscheiden in lokale kerken. ‘Luisteren’ betekent hier niet ‘gehoorzamen’, maar openstaan voor elkaars inzichten. ‘Onderscheiden’ betekent dat we de waarheid niet in pacht hebben, maar samen stap voor stap zoeken naar de juiste wegen. Als we dat goed aanpakken, wordt de synodale weg het ultieme vormingsproces, van allen, voor allen.