lank·moe·dig (bijvoeglijk naamwoord, bijwoord).
• in staat veel te verdragen vóór boos te worden
”Lankmoedig. Het is zo’n woord uit het antiekkraam, uit de tijd dat het Van Dale-woordenboek nog bordeauxrood was en uit twee delen bestond. Oudere lezers kregen het misschien cadeau voor hun vormsel, al kon je veel andere dingen bedenken die je liever had gekregen. Het bordeaux is nu het groen van het Groene Boekje, waar lankmoedigheid zich heeft weten te handhaven. In de Nieuwe Bijbelvertaling is het verdwenen en vervangen door geduld, of verdraagzaamheid. Is dat hetzelfde, of is er een nuance?
In onbruik geraakte woorden doen je nadenken. Soms slaan ze op dingen die we niet meer kennen, ideeën die niemand meer gelooft of waarden die misschien verloren gingen, of we toch minstens anders zijn gaan noemen. Woorden als relieken uit een vroegere tijd, wegwijzers naar vergeten wijsheid. Woorden die je proeft als amuses. Woorden als mini-meditaties.
Lankmoedig stamt van het Latijnse longanimus, dat wordt gevormd door longus, ‘lang’, en animus, ‘ziel, gemoed’. Een ‘lange ziel’ of een ‘lang gemoed’ kan lang iets verdragen, heeft geduld met andermans falen of diens onvolkomenheid, of gewoon met hoe het is, hoe de dingen lopen. Een ‘lang gemoed’ kan tegen een stootje en raakt niet meteen oververhit, geërgerd of boos.
Franciscus van Assisi wees zijn medebroeders er altijd op dat wie snel geïrriteerd raakt door wat een ander doet, niet door de geest van God wordt ge-ïnspireerd, maar door een andere geest.
Lankmoedig is ook de liefde, schrijft Paulus in zijn Brief aan de Korintiërs: ‘De liefde is lankmoedig en goedertieren; de liefde is niet afgunstig, zij praalt niet, zij beeldt zich niets in.’
Lankmoedigheid staat in schril contrast met de flitsende, schreeuwende en oververhitte tijd waarin we leven. Misschien is wat meer lankmoedigheid wel de remedie? Dat zou pas grootmoedig zijn. ”
Ken je zelf zo’n vergeten woord met een bijzondere lading? Laat het me weten.